Podłoga, co to jest?
Podłoga ogólna charakterystyka i podstawowe określenia
Podłogą nazywamy element budynku mający za zadanie wykończenie poziomych przegród w budynku oraz nadanie im wymaganych właściwości techniczno-użytkowych i estetycznych.
Do głównych zadań podłogi należy przenoszenie obciążeń dynamicznych związanych z odbywającym się na nich ruchem, np. ludzi, środków transportowych, oraz obciążeń statycznych pochodzących od ustawianych na nich przedmiotów, np. mebli, towarów, urządzeń technicznego wyposażenia. Ponadto podłogi pełnią dodatkowe funkcje:
• w budynkach przeznaczonych na pobyt ludzi podłogi powinny uzupełniać właściwości akustyczne przegród międzypiętrowych oraz izolacyjność cieplną przegród położonych na gruncie, nad nieogrzewanymi pomieszczeniami lub bramami;
• w budynkach przemysłowych podłogi powinny pełnić m.in. dodatkową funkcję ochrony stropu przed szkodliwym działaniem substancji chemicznych, występujących w czasie użytkowania pomieszczeń, np. w fabrykach chemicznych, mleczarniach, galwanizerniach; podłogi w pomieszczeniach mokrych, to jest tam, gdzie mogą być narażone na zalewanie wodą, np. w pralniach, łazienkach, powinny być odpowiednio uszczelnione i chronić przegrodę stropową przed zawilgoceniem.
Podłogi użytkowane są w bardzo różnorodnych warunkach, zważywszy różnorodne przeznaczenia budynków i funkcje ich pomieszczeń.
Z tego względu stawiane są im różne wymagania, często wzajemnie przeciwstawne, np. odporność na wciski i elastyczność.
Żaden inny element budowlany nie pracuje w tak trudnych i różnorodnych warunkach jak podłogi. Licznym wymaganiom musi sprostać przede wszystkim posadzka, a szczególnie jej cienka warstwa użytkowa. Powinna ona być jednocześnie odporna na ścieranie, odporna na zawilgocenie, ciepła w dotyku, elastyczna, tłumiąca dźwięki, światłotrwała, odporna na wciski, odpowiednio elektroizolacyjna albo antyelektrostatyczna, łatwa do utrzymania w czystości, trwała i w końcu – ładna. Dobór odpowiedniego materiału podłogowego jest niejednokrotnie trudny i z konieczności często stanowi kompromis między wymaganiami a możliwościami ich spełnienia.
Roboty podłogowe można zaliczyć do jednych z najtrudniejszych i najbardziej odpowiedzialnych robót budowlanych, decydujących w równym stopniu o wartości technicznej, użytkowej i estetyce budynku. Potwierdza to również koszt robót podłogowych, który wynosi 10÷12% ogólnej wartości robót budowlanych.
Podłoga może stanowić ustrój jedno- lub wielowarstwowy (rys. 1).
Podłoże jest to element nośny, na którym spoczywa konstrukcja podłogi i który przejmuje wszystkie obciążenia statyczne i dynamiczne działające na podłogę. Rozróżnia się podłoże betonowe na gruncie i stropy budynku.
Podłoże betonowe na gruncie to nośna sztywna płyta betonowa lub żelbetowa, ułożona bezpośrednio na podłożu gruntowym i współpracująca z tym podłożem przy przenoszeniu obciążeń użytkowych podłóg.
Stropy budynku są najczęstszym podłożem dla konstrukcji podłóg. Przenoszą one obciążenia użytkowe na pionowe elementy konstrukcji budynku. Dla niektórych podłóg, np. z bali iglastych, podłożem mogą być odpowiednio rozstawione belki drewniane lub stalowe.
W najbardziej rozwiniętym rozwiązaniu konstrukcji podłogi można wyróżnić: posadzkę, podkład i warstwy izolacyjne.
Posadzka jest to – wg ustaleń PN-65/B-01023:1965 – wierzchnia (użytkowa) warstwa podłogi, stanowiąca jej zewnętrzne wykończenie.
Podkład jest to element konstrukcji podłogi służący do układania na nim posadzki i przenoszący obciążenia użytkowe posadzki na konstrukcję budynku. W poszczególnych przypadkach funkcję podkładu może pełnić podłoże (np. strop), warstwa materiału izolacyjnego, warstwa piasku, legary podłogowe itp.
Warstwy izolacyjne to:
• warstwa izolacyjna przeciwwilgociowa układana pod konstrukcją podłogi (na podłożu) ma za zadanie chronić ją przed działaniem wilgoci gruntowej;
• warstwa izolacyjna wodoszczelna (cieczoszczelna) układana możliwie bezpośrednio pod posadzką ma na celu ochronę konstrukcji podłogi oraz przegrody budynku przed zawilgoceniem wodą lub innymi cieczami używanymi w czasie eksploatacji pomieszczeń; w szczególnych przypadkach warstwa izolacyjna wodoszczelna powinna być wykonana z materiału odpornego na działania czynników chemicznych;
• warstwa ochronna ma charakter czasowej izolacji przeciwwilgociowej i jest stosowana w celu ochrony nasiąkliwego materiału izolacji termicznej lub przeciwdźwiękowej przed zawilgoceniem, przy wykonywaniu monolitycznych podkładów;
• warstwa izolacyjna paroszczelna ma za zadanie ochronę konstrukcji podłogi przed zawilgoceniem parą wodną w wyniku kondensacji;
• warstwa izolacji termicznej ma na celu zabezpieczenie przegrody poziomej budynku przed stratami ciepła;
• warstwa izolacyjna przeciwdźwiękowa ma na celu tłumienie dźwięków uderzeniowych przy użytkowaniu posadzki.
Pod względem technologicznym w robotach podłogowych rozróżnia się następujące warstwy:
• warstwę wyrównawczą, mającą na celu usunięcie defektów podkładu lub nadanie mu odpowiedniego spadku,
• warstwę wygładzającą, mającą na celu usunięcie defektów płaszczyzny podkładu, np. nadmiernej szorstkości, szczególnie przy stosowaniu cienkich wykładzin podłogowych,
• warstwę gruntującą, mającą na celu ujednolicenie nasiąkliwości i przygotowanie powierzchni podkładu do przyklejania materiałów posadzki,
• warstwę kleju, lepiku lub zaprawy łączącą materiał posadzki z podkładem.
Rodzaje dylatacji
Przerwy zwane również szczelinami (dylatacjami)
W konstrukcjach podłóg powinny być uwzględniane następujące szczeliny: dylatacyjne, izolacyjne i przeciwskurczowe. Szczeliny dylatacyjne powinny znajdować się zawsze w miejscach przebiegu dylatacji konstrukcji budynku ( stropu), dylatacji podłoża betonowego na gruncie oraz wszędzie tam, gdzie nie powinny stykać się sąsiadujące elementy, np. podkłady w leżących obok pomieszczeniach. Szczeliny dylatacyjne mają na celu podzielenie budynku lub większych fragmentów jego konstrukcji na oddzielne segmenty i umożliwienie swobodnego ich osiadania, rozszerzania się lub pęcznienia, bez powodowania pęknięć konstrukcji (rys. 1). Szczeliny izolacyjne powinny być stosowane w celu oddzielenia konstrukcji podłogi od innych elementów budynku, a także podkładu od podłoża. Szczeliny izolacyjne należy również stosować w miejscach zmiany grubości podkładu oraz na styku z innymi konstrukcjami podłóg.
Szczeliny izolacyjne mają na celu umożliwienie niezależnych ruchów poziomych i pionowych konstrukcji podłogi od innych elementów budynku. Szczeliny izolacyjne powinny być obowiązkowo wykonane na styku konstrukcji podłogi ze ścianami, słupami, fundamentami pieców, maszyn, przy schodach i innych miejscach, w których ruchy podłogi mogą być ograniczone. Szczeliny te powinny przebiegać na całej grubości podłoża, podkładu i posadzki. Posadzki z materiałów wykazujących zdolność do pęcznienia (np. z drewna) w miejsce szczeliny izolacyjnej stosuje się odpowiedniej szerokości szczelinę dylatacyjną.
Szczeliny izolacyjne mogą występować również w płaszczyźnie poziomej i oddzielać konstrukcję podłogi od podłoża albo posadzkę od podkładu. Wszelkiego rodzaju warstwy izolacyjne (przeciwwilgociowa, paroszczelna, termiczna, akustyczna) stanowią jednocześnie szczelinę izolacyjną. Może nią być również warstwa materiału sypkiego, np. piasku (rys. 2).
Szczeliny izolacyjne powinny być zastosowane w podkładach podłogowych w miejscach, gdzie występują zmiany grubości podkładu oraz w miejscach styku różnych konstrukcji podłóg. Pola podkładów, oddzielone szczelinami izolacyjnymi, powinny stanowić prostokąty.
Szczeliny przeciwskurczowe powinny być stosowane w podkładach i posadzkach z betonu lub zaprawy cementowej (rys. 3). Szczeliny te powinny ograniczać pola o powierzchni nie przekraczającej 30 m2, przy długości boku prostokąta nie przekraczającym 6 m. Wszędzie tam, gdzie są powody, aby przewidywać większy skurcz, należy stosować mniejszy rozstaw szczelin przeciwskurczowych. Na wolnym powietrzu pole między szczelinami nie powinno przekraczać 5 m2, przy największej długości boku 3 m.
Szczelinę przeciwskurczową w podkładzie stanowi nacięty ręcznie lub mechanicznie rowek o głębokości wynoszącej ok. 1/3 grubości podkładu.
W posadzce szczelina przeciwskurczowa powinna przechodzić przez całą jej grubość i powinna być wypełniona wkładką z materiału poddającego się szlifowaniu, np. w postaci taśmy dylatacyjnej z PVC, płaskownika mosiężnego. Wkładki przeciwskurczowe w posadzkach lastrykowych powinny dzielić posadzkę na stosunkowo niewielkie powierzchnie cząstkowe, do 4 m2, o boku nie większym niż 2,5 m, co ograniczy niebezpieczeństwo powstania przypadkowych spękań posadzki. Metalowe wkładki przeciwskurczowe mogą stanowić również element zdobnictwa posadzek lastrykowych.